صد و بیست وپنج سال پیش، با همت بیدارگر شرق، سید جمال اسد آبادى در مصر، مجمعى به نام «انجمن وطنى» تشکیل شد. در سراسر مصر، چهل نفر عضو فعال، فداکار و با ایمان، عضویت آن انجمن را پذیرفتند. در پانزدهمین جلسه انجمن وطنى، سید جمال الدین خطابه‏اى اثرگذار ایراد کرد و آنان را به عمل به قرآن کریم فرا خواند و از مهجوریت تعالیم این کتاب آسمانى شکوه کرد که افراد جلسه به شدّت گریستند و برخى بیهوش شدند. 
دوباره جلسه بر پا شد و همان‏جا یک برنامه عملى و نه تشریفاتى ریخته شد و اعضاى انجمن متعهد شدند که آن هفده ماده تصویب شده را با جدیّت عمل کنند.
آن برنامه هفده مادّه‏اى و نتایج شگفت و تکان دهنده آن در مدت یک ماه از این قرار بود:
1. هر یک از اعضاى انجمن در هر شبانه‏روز، حداقل یک حزب از قرآن مجید را با دقت و تفکر بخواند.
2. نمازهاى واجب خود را با جماعت بخوانند.
3. امر به معروف و نهى از منکر را ترک نکنند.
4. مردم غیر مسلمان را دعوت به اسلام نمایند.
5. با مبلغین نصارى به بهترین وجه بحث نمایند.
6. نسبت به فقرا در حد امکان احسان کنند.
7. هر کس انجام هر عمل مشروعى را از آنها خواستار شد، انجام دهند و یا اگر آنها خود اطلاع از احتیاج کسى براى انجام عملى پیدا کردند، بدون درخواست آن کس، اقدام به انجام آن عمل نمایند.
8. صله رحم و سرکشى به خویشاوندان و نزدیکان خود را از یاد نبرند و انجام دهند.
9. بیماران را عیادت کنند.
10. اگر مسلمانى در بازار و یا مسجد دیده نشد، از حال او جویا شوند و علت غیبت او را جست‏وجو نمایند تا اگر غیبت او براى پیش آمد مشکلى بوده، در رفع آن مشکل بکوشند.
11. کسانى که از مسافرت مشروع برگشتند، به زیارت و دیدار آنها بروند.
12. حقوق واجب مالى خود را به مستحقین بپردازند.
13. از راهنمایى افراد ناآشنا به قوانین دین و یا شئون سعادت‏بخش دیگر کوتاهى ننمایند.
14. صفات رذیله، مخصوصاً کبر، خودخواهى و خودپسندى را از خویشتن دور نمایند.
15. از لغزش‏ها و خطاهاى برادران مسلمان خود بگذرند.
16. با مردم، تندخو و غضب‏ناک نباشند.
17. از انجام عمل و گفتن سخنى که نفعى براى آنان و یا دیگر مسلمین - از نظر مادى و معنوى - ندارد، خوددارى کنند.
ضمناً هر یک از اعضا، یک دفتر کوچک با خود داشته باشند تا به هر یک از مواد هفده‏گانه بالا را که عمل نمودند، بلافاصله در آن دفتر یاد داشت کرده تا در دفتر کل انجمن ثبت شود و چون اجراى بعضى از این مواد، احتیاج به بودجه مالى داشته، آن چهل نفر در مرحله اول تصمیم گرفتند که تجملات زندگى خود را عموماً به معرض فروش در آورده، با حداقل ضروریات زندگى به سر برند و همچنین در شبانه روز به ساده‏ترین خوراک‏ها قناعت کرده و بقیه درآمد مالى خود را به ضمیمه پول‏هایى که از راه فروش تجملات زندگى، به دست آمده، در صندوق انجمن بریزند تا براى انجام آن قسمت از برنامه که احتیاج به پول دارند، معطل نمانند.

نتیجه و عمل یک ماهه انجمن وطنى مصر
اعضاى انجمن وطنى مصر، تحت رهبرى سید جمال الدین اسد آبادى، با مراقبت شدید فقط براى مدت یک ماه به این مواد هفده گانه عمل کردند و نتیجه کار و عمل آنان در مدت یک ماه این گونه بود:
1. هزار و پانصد مریض را عیادت نمودند.
2. دو هزار و هفت صد نفر از مسافرین را دیدن کردند.
3. از حال، پانصد نفر از مسلمانان که از مجامع عمومى غیبت کرده بودند، تفحص کردند.
4. دوازده هزار حاجت محتاجین را برآورده کردند.
5. هشت صد نفر معتاد به مشروبات الکلى را توبه دادند.
6. هزار و سیصد نفر از مسلمانانى را که نماز نمى‏خواندند، وادار به خواندن نماز کردند.
7. چهار صد نفر از زنان فاحشه و منحرف را وادار به توبه نمودند.
8. هشتاد نفر از مستخدمین ادارات انگلیسى را وادار به استعفا از خدمت به آن دولت حیله‏گر نمودند.
9. پانصد نفر از رجال و ثروت‏مندان مصر را واداشتند، تا از خرید اشیاى لوکس و تجملات زندگى که از ممالک بیگانه و مخصوصاً انگلستان وارد مى‏شد، خود دارى کنند.
10. به هفتاد و پنج ورشکسته سرمایه دادند.
11. دویست و شش نفر از فقراى حقیقى را براى مدت یک سال، مئونه داده، تأمین کردند.
12. سى و پنج نصرانى و پانزده یهودى و هفتاد بت پرست را مسلمان کردند.
13. چهل و چهار مجلس بحث با مبلغین نصارى که در تحت حمایت دولت انگلیس در مصر مشغول به فعالیت بودند، برقرار نمودند و صدو بیست اشکال و ایرادى که از دادن جواب آن عاجز شدند، به آنها وارد ساختند.
این بود نتیجه عمل یک ماهه انجمنى که اعضاى آن فقط چهل نفر بودند.1

پى‏نوشت

1. ر.ک: سید عبدالکریم هاشمى‏نژاد، مناظره دکتر وپیر، ص 334.

نظرات کاربران ()